Κρητική Διατροφή

Τα προϊόντα μοιάζουν, η διατροφή όμως είναι διαφορετική !!

Η Κρητική διατροφή δεν είναι απλά ένας κατάλογος εδεσμάτων. Είναι ουσιαστικά ένα πολιτιστικό αγαθό που αποτυπώνει την ιστορία , την ιδιοσυγκρασία, την κρητική φύση, και τον τρόπο ζωής των Κρητικών.

Οι Κρητικοί έπαιρναν κατά μέσο όρο το 1/3 της ενέργειάς τους ημερησίως από το ελαιόλαδο ενώ κύριες τροφές τους ήταν τα χόρτα και λαχανικά, τα δημητριακά(κυρίως ψωμί),τα όσπρια και τα φρούτα και σε μικρότερες ποσότητες τυριά και κρέας. Αρωμάτιζαν τα φαγητά τους με τοπικά αρωματικά φυτά και τα συνόδευαν με κρασί ενώ για τα γλυκίσματα χρησιμοποιούσαν φυσικές γλυκαντικές ουσίες όπως μέλι και πετιμέζι.

Από έρευνες που ξεκίνησαν την δεκαετία του '50 διαπιστώθηκε το εξαιρετικό επίπεδο υγείας αλλά και η μακροβιότητα των Κρητικών.

Μελέτη Rockfeller, ...η αρχή της διαπίστωσης

Το συμπέρασμα ότι η Κρητική διατροφή αποτελούσε μια ιδιαίτερη περίπτωση άρχισε να τεκμηριώνεται με την μελέτη για την οικονομική και κοινωνική ζωή στην Κρήτη που έγινε από το Αμερικανικό ίδρυμα Rockfeller (1948). Στην μελέτη αυτή μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Οι ελιές και το λάδι αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής στην Κρήτη. Κάθε ξένος έχει την εντύπωση ότι τα Κρητικά φαγητά πλέουν στο λάδι. Το προϊόν αυτό χρησιμοποιείται σε αφθονία στο μαγείρεμα αλλά αποτελεί σημαντικό μέρος στις σαλάτες, τις σούπες και τα λαχανικά. Η ποσότητα λαδιού που καταναλώνουν οι Κρητικοί είναι, χωρίς αμφιβολία, πολύ μεγαλύτερη από άλλες περιοχές της Ελλάδας...»

Η μελέτη των επτά χωρών

Η μελέτη ξεκίνησε τη δεκαετία του '50 από τον Αμερικανό Ancel Keys. Συμπεριλάμβανε άνδρες ηλικίας 40-59 χρόνων, από κάθε χώρα, χωρισμένους σε 16 υποομάδες: 2 υποομάδες προέρχονταν από την Ελλάδα, 3 από την Ιταλία, 5 από την πρώην Γιουγκοσλαβία, 2 από την Ιαπωνία, 2 από την Φινλανδία, 1 από την Ολλανδία και 1 από την Αμερική.

Όσον αφορά την Ελλάδα η μία υποομάδα του πληθυσμού της μελέτης ήταν από την Κρήτη, ενώ η άλλη από την Κέρκυρα.

Η παρακολούθηση των πληθυσμών κράτησε αρκετά χρόνια. Μελετήθηκε η μακροβιότητα των κατοίκων, η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, η θνησιμότητα από καρκίνους και η συνολική θνησιμότητα.

Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στα 10 και στα 15 χρόνια. Οι Κρητικοί είχαν συντριπτικά μικρότερη θνησιμότητα από όλους τους άλλους πληθυσμούς.  Τόσο σε ότι αφορά τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα όσο και τη συνολική θνησιμότητα από άλλες αιτίες, όπως είναι ο καρκίνος.

Στα 15 χρόνια λοιπόν η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα ήταν 38 άτομα στην Κρήτη, 202 στην Κέρκυρα, 242 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, 462 στην Ιταλία και 773 στην Αμερική.

Η θνησιμότητα από καρκίνο για την ίδια χρονική περίοδο ήταν 317 άτομα στην Κρήτη, 338 στην Κέρκυρα, 394 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, 622 στην Ιταλία, 384 στην Αμερική. Η συνολική θνησιμότητα βρέθηκε να είναι 855 άτομα στην Κρήτη, 1.317 στην Κέρκυρα, 1.712 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, 1.874 στην Ιταλία, 1.575 στην Αμερική.

Τη μικρότερη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, μετά τους Κρητικούς, παρουσίασε ο πληθυσμός της Ιαπωνίας, 136 άτομα έναντι 38 της Κρήτης. Οι Ιάπωνες όμως είχαν μεγάλη θνησιμότητα από καρκίνους, 623 άτομα, δηλαδή όση θνησιμότητα είχαν από την ίδια αιτία και οι Ιταλοί.

Στον πίνακα 1 εμφανίζονται τα αποτελέσματα   έπειτα από 15 έτη από την αρχή της έρευνας . Τα μεγέθη αναφέρονται σε θανάτους ανά 1.000 κατοίκους. Από τα παρακάτω στοιχεία φαίνεται η τεράστια διαφορά ανάμεσα στα μεγέθη της Κρήτης και των υπόλοιπων περιοχών, ιδιαίτερα όσον αφορά την στεφανιαία νόσο.

Πίνακας 1 : Μελέτη  επτά χωρών - Θνησιμότητα λόγω στεφανιαίας νόσου, καρκίνου, και γενική θνησιμότητα

ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ (1987)

Θνησιμότητα λόγω στεφανιαίας νόσου και γενική θνησιμότητα (επί 1.000)

Μελέτη Serge Renaud

Θέλοντας να διερευνήσει  την συμβολή του Κρητικού διατροφικού προτύπου στην πρόληψη αλλά και στην αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου,  ο Γάλλος γιατρός S. Renaud, πραγματοποίησε ανάλογη μελέτη ανάμεσα σε ασθενείς που είχαν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στη Λυών. Συγκεκριμένα  χώρισε τους ασθενείς σε 2 ομάδες εφαρμόζοντας διαφορετικά πρότυπα διατροφής. Οι ασθενείς της μιας ομάδας τρέφονταν σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρίας (διατροφή με χαμηλά λιπαρά) και οι άλλοι σύμφωνα με το πρότυπο της Κρητικής διατροφής .Σε σύνολο 28 ασθενών μετά από δύο χρόνια πέθαναν συνολικά 8 από την ομάδα που τρεφόταν σύμφωνα με Κρητικό διατροφικό πρότυπο και αντίστοιχα 20 από την άλλη ομάδα. Με άλλα λόγια τα ποσοστά θνησιμότητας στη δεύτερη ομάδα ήταν αυξημένα κατά 70-76% !