Στη νοτιοδυτική πλευρά του Ψηλορείτη εκτείνεται η περιοχή του Αμαρίου

Διοικητικά οι οικισμοί του Αμαρίου ανήκουν σύμφωνα με την τελευταία διοικητική μεταρρύθμιση στον Δήμο Αμαρίου (Δημοτική ενότητα Κουρητών, και Δημοτική Ενότητα Σιβρίτου).

Η συμφωνία ανθρώπου - φύσης αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο στο Αμάρι των θεών και των ανθρώπων, από τις λίγες περιοχές της Κρήτης που αντιστέκεται στον μαζικό τουρισμό.
Η εικόνα του τοπίου ανταγωνίζεται κάθε στιγμή την ανόθευτη ομορφιά των οικισμών. Τα δεκάδες χωριά του Αμαρίου αποτελούν μικρά κύτταρα, που έχουν διατηρήσει ανόθευτο τον παραδοσιακό τρόπο ζωής.

Τα πετρόχτιστα, βενετσιάνικα οικήματα και τα ταπεινά αγροτόσπιτα συνυπάρχουν αρμονικά μέσα στο πολύχρωμο τοπίο. Ο παπάς του χωριού χτυπά ρυθμικά την καμπάνα, στο παλιό πέτρινο καμπαναριό, και καλεί τους πιστούς των χωριών σε μια μυσταγωγική ακολουθία, στο βυζαντινό τοιχογραφημένο εκκλησάκι, κάτω από το φως των κεριών. Ένα καφενείο-παντοπωλείο πάντα υπάρχει στην καρδιά του χωριού, για να προσφέρει μια τσικουδιά και ζεστό καφέ στον επισκέπτη, μα πιο πολύ να διακονεί τον ντόπιο, όντας το ζωντανό κέντρο κάθε χωριού.

Στο Αμάρι μπορεί ο επισκέπτης να γνωρίσει την άλλη Κρήτη, της αγνότητας και της παράδοσης, που αποπνέει άρωμα από τα φρύγανα και το μάραθο που σιγοτραγουδά στο πήλινο τσουκάλι. Το Αμάρι είναι η πιο πράσινη περιοχή του Ψηλορείτη. Δεν είναι μόνο οι συστάδες πεύκων και πρίνων που καλύπτουν τις βουνοπλαγιές, αλλά και τα αμέτρητα λιβάδια που σκεπάζουν τις ρεματιές της κοιλάδας. Ο ορεινός όγκος του Ψηλορείτη με την απόληξή του προς την περιοχή του Αρκαδίου δεσπόζει στα βορειοανατολικά, ενώ στα νότια το Κέδρος και η Σάμιτος οριοθετούν την εύφορη και αναλλοίωτη στο πέρασμα των χρόνων κοιλάδα. 

Τα νερά αφθονούν στην περιοχή απόρροια των πολλών βροχών και των στεγανών πετρωμάτων. Μικροί χείμαρροι ξεχύνονται από τις βουνοπλαγιές για να καταλήξουν βόρεια στον Πρασσιανό ποταμό όπου υπάρχει το φράγμα των Ποταμών ή νότια στον Λιγιώτη ποταμό που ρέει όλο σχεδόν το χρόνο. Ο Πλατύς ποταμός στο Βυζάρι τροφοδοτεί μια λιμνοδεξαμενή που χρησιμεύει για αρδευτικές ανάγκες.

Οι οικισμοί της περιοχής είναι ξακουστοί στην Κρήτη για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους και είναι διάσπαρτοι μέσα στις ρεματιές και τις πλαγιές των βουνών. Οικισμοί όπως ο Φουρφουράς, τα Πλατάνια, του Καλογέρου, το Θρόνος, οι Κουρούτες, το Αποδούλου, ο Πλάτανος, η Λοχριά, η Πατσός, η Βισταγή, η Νίθαυρη, είναι χτισμένα περιμετρικά στις πλαγιές του Ψηλορείτη. Από την άλλη ο Μέρωνας, το Γερακάρι το 'Ανω Μέρος, οι Ελένες και οι Βρύσες κείτονται στους πρόποδες του όρους Κέδρος, ενώ το Αμάρι, ο Οψιγιάς, το Μοναστηράκι, οι Λαμπιώτες και το Πετροχώρι δεσπόζουν από τη μεριά της Σάμιτου. Οικισμοί που ήκμασαν σε παλιότερες εποχές όπως το Μοναστηράκι, το Βυζάρι, η Σχολή Ασωμάτων, η Γέννα είναι κτισμένοι μέσα στις κοιλάδες και ρεματιές της περιοχής. Το νοτιότερο τμήμα του Αμαρίου καταλαμβάνει η περιοχή της Αμπαδιάς, που κατά την ιστορία υπήρξε έδρα των αγριότερων Τουρκοκρητικών.
Το οδικό δίκτυο της περιοχής είναι δαιδαλώδες ακριβώς για να εξυπηρετήσει την επικοινωνία των οικισμών. Η βασική είσοδος είναι από το Ρέθυμνο με τον επαρχιακό δρόμο του Αμαρίου που διέρχεται πάνω από ένα από τα ελάχιστα τοξωτά γεφύρια του νησιού ( Σίμα Καμάρα), και νότια από την πεδιάδα της Μεσαράς μέσω Τυμπακίου. Δευτερεύουσες οδικές αρτηρίες συνδέουν την περιοχή μέσω Αρκαδίου και Σπηλίου με την πόλη του Ρεθύμνου ενώ ο επαρχιακός δρόμος που περικυκλώνει όλες τις νότιες παρυφές του Ψηλορείτη, οδηγεί στη Γέργερη και το Ζαρό. Πέρα από αυτές τις διαδρομές η περιοχή προσφέρει μια πληθώρα εναλλακτικών περιηγήσεων και προσεγγίσεων μέσω Γέργερης και Ζαρού.

Εντυπωσιακές είναι οι διαδρομές μέσω Αρκαδίου και Σπηλίου, με την τελευταία μάλιστα να διασχίζει τον ορεινό όγκο του Κέδρους και το οροπέδιο Iους Κάμπος με τις ενδημικές τουλίπες του. Πολλοί αγροτικοί και δασικοί δρόμοι σκαρφαλώνουν ψηλά στα γύρω κορφοβούνια, φτάνοντας μάλιστα ελάχιστες εκατοντάδες μέτρα κάτω από την κορφή του Ψηλορείτη, στην περιοχή της Λοχριάς.